Home
‘Daar gaan we weer….’ – Waarom werken we eigenlijk? Audio-essay
Nu Corona velen dwingt het werk neer te leggen of op een lager pitje te zetten, worden we met onszelf geconfronteerd. Waarom werken we eigenlijk zo hard? Ik deed de research voor dit audio-essay dat collega Emmie Kollau maakte over de moderne Sisyphus voor wie werk zowel kwaal is als medicijn.
‘Wat?! Ben je nu nog steeds ziek?’ – De keerzijde van het broodfonds
Een Broodfonds is een fantastisch systeem. Toen ik door een ongeluk tijdelijk arbeidsongeschikt werd, kreeg ik van mijn mede-broodfondsleden schenkingen waardoor ik mijn hoofd boven water kon houden. Maar een broodfonds heeft ook keerzijden. Ik schreef erover in dagblad Trouw.
De zzp-psychiater: veel te duur, maar onmisbaar
Door de nijpende personeelstekorten in de ggz zijn instellingen aangewezen op de inhuur van duurbetaalde zzp-psychiaters die bepaalde diensten weigeren en hoge tarieven vragen. ‘Je hebt ze alleen keihard nodig.’
‘Elke dag nieuwe gezichten’ – onderzoek naar personeelstekort in de ggz
Het is crisis in de ggz. Na eerdere massaontslagen drijven instellingen op uitzendkrachten en duurbetaalde zzp-psychiaters. Samen met Roos Menkhorst onderzocht ik een half jaar lang de gevolgen van het grote personeelstekort in de ggz. We schreven een longread voor de Groene Amsterdammer, en stonden op de voorpagina van dagblad Trouw.
Pluk van de Petteflet in het Arabisch
Kinderboekenschrijver en -illustrator Marit Törnqvist stelde voor vluchtelingenkinderen een boek samen met Arabische vertalingen van Nederlandse kinderverhalen. Ze hoopt dat meer mensen, net als zij, bevriend raken met een vluchteling.
‘Een activist? Nee hoor, dat is een prostituee’
Hooligan Sparrow noemt ze zichzelf. De Chinese vrouwenrechtenactivist Ye Haiyan probeert tegen de klippen op Chinese burgers…
Ongebreideld – de podcast
In communistisch Polen verzon radiomaakster Janina Jankovska allerlei manieren om de censor te ontwijken en de verhalen die ze écht wilde vertellen toch bij haar publiek te krijgen. In 2018, in een tijd van Twitter en fake news, spuit de werkloze Jos Ripken vanuit zijn huis in Biddinghuizen de hele dag door ongebreideld zijn mening over politici. Hij gaat daar behoorlijk ver in, soms op het bedreigende af. Is de vrijheid van meningsuiting daarvoor bevochten? We maakten een bijzondere podcast waarin we hun verhalen verstrengelden.
“Verbazingwekkend dat die rechtse jongen zo welgemanierd is.”
Met het Iron Curtain Project lukte ons het bijna onmogelijke: rechtse en linkse Poolse journalisten ('vijanden') bij elkaar brengen op één podium. Het ging goed - nou ja, bíjna.
De terugkeer van het prikkeldraad
Met mijn collega's van Bureau Boven reisde ik af naar Hongarije, om voor ons Iron Curtain Project uit te zoeken hoe het toch kan dat Hongarije een generatie geleden de eerste was om het IJzeren Gordijn te ontmantelen, en nu de eerste is om de hekken van Europa op te richten.
Het resultaat is een multimediale longread over twee mannen aan de grenslinie, die zich plots in het brandpunt van de geschiedenis bevinden. Een verhaal over de oude en nieuwe hekken in Europa - en het prikkeldraad in ons hoofd.
De longread is voor 4 euro hier te koop, bij digitale uitgeverij Fosfor.
Het resultaat is een multimediale longread over twee mannen aan de grenslinie, die zich plots in het brandpunt van de geschiedenis bevinden. Een verhaal over de oude en nieuwe hekken in Europa - en het prikkeldraad in ons hoofd.
De longread is voor 4 euro hier te koop, bij digitale uitgeverij Fosfor.
Moeders van jihad-zonen weten wel beter
Ik interviewde Geraldine Henneghien, een dappere moeder die haar zoon verloren is omdat hij naar Syrië vertrok als strijder voor IS. Henneghien woont in de Brusselse wijk Molenbeek, en richtte een vereniging op voor ouders van IS-strijders die vaak niet serieus genomen worden en als 'terroristenfamilies' worden beschouwd.
Henneghiens 18-jarige zoon viel in handen van een ronselaar. "Ze zoeken een jongen met een probleem, ze wrijven het in, en bieden vervolgens de oplossing. 'Hier zit niemand op je te wachten. Ze geven je geen werk, je hebt geen geld, je bent niemand. Daar ben je nodig, daar ben je belangrijk. Je gaat het Syrische volk helpen, je staat aan de basis van een nieuwe staat. Je krijgt geld, een appartement, een plek in de maatschappij'."
Henneghiens 18-jarige zoon viel in handen van een ronselaar. "Ze zoeken een jongen met een probleem, ze wrijven het in, en bieden vervolgens de oplossing. 'Hier zit niemand op je te wachten. Ze geven je geen werk, je hebt geen geld, je bent niemand. Daar ben je nodig, daar ben je belangrijk. Je gaat het Syrische volk helpen, je staat aan de basis van een nieuwe staat. Je krijgt geld, een appartement, een plek in de maatschappij'."
De strijd van Ceauşescu’s kinderen
De beelden van uitgemergelde kinderen als beesten opgesloten in Ceauşescu’s weeshuizen, schokten in 1990 de hele wereld. Er is een hoop veranderd; Roemenië wordt zelfs een ‘voorbeeldland’ genoemd. Voor het Iron Curtain Project bezocht ik de 'nieuwe' Roemeense weeshuizen en ontmoette Vișinel Balan (30) en Daniel Rucareanu (40), beiden opgegroeid in één van Ceauşescu’s huizen. Zij strijden bijna dertig jaar na de val van de Roemeense dictator nog steeds voor een betere opvang voor kinderen. De één door de hedendaagse schandalen aan te kaarten, de ander door zijn blik op het verleden te richten.
‘Ik begon met drie euro per uur’
Voor dagblad Trouw interviewde ik voor de serie 'Levenslessen' de Poolse ondernemer Kris Florek (35). Hij ontvluchtte de armoede en alcohol thuis en begon in Nederland als afwasser. Nu runt hij vier bedrijven, één daarvan verkoopt Hollandse friet in Polen. 'Op een ochtend sprak ik mezelf toe: Als je niks doet, zal er ook niks veranderen.'
Iron Curtain Project
Vijfentwintig jaar na de val van de Berlijnse muur lanceerden mijn collega's van Bureau Boven en ik in 2014 het Iron Curtain Project: met online verhalen en offline evenementen. We onderzoeken op welke manier het voormalige IJzeren Gordijn nog steeds van invloed is op het alledaagse leven van nu, en wat er over is van het optimisme na de val van de muur. Een project dat voortdurend in ontwikkeling is.
Radio-programma Nooit meer Slapen
inds een paar maanden werk ik ook voor het geweldige radioprogramma Nooit meer Slapen. Dit is een cultuurprogramma van de VPRO op Radio 1. In het eerste uur van Nooit meer Slapen wordt live een schrijver, beeldend kunstenaar, regisseur, theatermaker, acteur, muzikant (etc) geinterviewd over zijn/haar werk, persoonlijk leven en drijfveren.
Ik bereid die interviews inhoudelijk voor. Dit deed ik o.a. voor de gesprekken met muzikant Kyteman, kunstenaar David Bade, schrijver/regisseur Threes Anna, kunstenaar Roy Villevoye, tekenaar Hanco Kolk, regisseur Lotte van den Berg, en tekenaar Theo van den Boogaard.
Ik bereid die interviews inhoudelijk voor. Dit deed ik o.a. voor de gesprekken met muzikant Kyteman, kunstenaar David Bade, schrijver/regisseur Threes Anna, kunstenaar Roy Villevoye, tekenaar Hanco Kolk, regisseur Lotte van den Berg, en tekenaar Theo van den Boogaard.
Misstanden op pilotenschool: ‘Betalen is brevet halen’
Samen met Roos Menkhorst deed ik onderzoek naar de oudste pilotenopleiding van Nederland, nu CAE Aviation geheten, voorheen bekend als NLS. Pilotenoverschot of niet, de vliegopleiding bleef onverminderd honderden studenten aannemen – à ruim een ton per student. De selectiecriteria werden versoepeld, terwijl op de arbeidsmarkt de sollicitatie-eisen steeds strenger werden. ‘Jullie zijn wandelende geldzakjes,’ aldus een instructeur.
Het nieuwe gereedschap van Blendle
Voor het project nieuwejournalistiek.nl volg ik de journalistieke startup Blendle een aantal jaar. De startup die losse artikelen aan de man wilde brengen, gaat nu ook abonnementen aanbieden.
Gevangen tot het jaar 9999
In de gevangenis in het Belgische dorpje Merksplas zitten psychisch zieke gevangenen opgesloten zonder behandeling. Officiële datum van vrijlating: 31 december van het jaar 9999. Filmmaakster Ellen Vermeulen probeerde voor de film 9999 in hun hoofden te kruipen.
Een man staat voor een muur en staart voor zich uit. Een man rookt zijn zoveelste sigaret. Een man blaast liggend op zijn bed tegen een veertje. Een man ijsbeert: twee stappen naar de muur, twee stappen naar de deur. En dat heel vaak.
“Alles is tijdloos”, zegt de Belgische filmmaakster Ellen Vermeulen. “Er is geen chronologie, geen eerder of later, geen ontwikkeling.” Voor de vijf personen die Vermeulen portretteert in haar film 9999 bestaat alleen de eindeloosheid.
Een man staat voor een muur en staart voor zich uit. Een man rookt zijn zoveelste sigaret. Een man blaast liggend op zijn bed tegen een veertje. Een man ijsbeert: twee stappen naar de muur, twee stappen naar de deur. En dat heel vaak.
“Alles is tijdloos”, zegt de Belgische filmmaakster Ellen Vermeulen. “Er is geen chronologie, geen eerder of later, geen ontwikkeling.” Voor de vijf personen die Vermeulen portretteert in haar film 9999 bestaat alleen de eindeloosheid.
The Yes Men: Ook activistische kwajongens worden volwassen
De Yes Men, beroemd om hun bizarre acties waarin ze zich voordoen als vertegenwoordigers van grote bedrijven, zijn ‘volwassen’ geworden. Tussen alle hilarische acties door, vragen ze zich soms stiekem af: ‘Heeft het wel zin?’
Typisch een Yes-Men-actie: je trekt een (slechtzittend) pak aan, huurt een zaaltje, nodigt een boel journalisten uit, en doet alsof je een zeer belangrijk figuur bent van de – in dit geval – Amerikaanse Chamber of Commerce. Vervolgens verklaar je een boodschap die bizar, ‘te mooi om waar te zijn’, of uiterst cynisch is. Je pleit als machtig lobbyorgaan Chamber of Commerce bijvoorbeeld voor een ‘ferme wetswijziging’ om klimaatverandering tegen te gaan. Immers: klimaatverandering is ‘bad for business’. Dat de echte Chamber of Commerce nog tijdens je ‘persconferentie’ komt roepen dat je een zwendelaar bent, doet daar niks aan af. Sterker nog: het leidt alleen maar tot meer media-aandacht. En dus meer aandacht voor het probleem.
Typisch een Yes-Men-actie: je trekt een (slechtzittend) pak aan, huurt een zaaltje, nodigt een boel journalisten uit, en doet alsof je een zeer belangrijk figuur bent van de – in dit geval – Amerikaanse Chamber of Commerce. Vervolgens verklaar je een boodschap die bizar, ‘te mooi om waar te zijn’, of uiterst cynisch is. Je pleit als machtig lobbyorgaan Chamber of Commerce bijvoorbeeld voor een ‘ferme wetswijziging’ om klimaatverandering tegen te gaan. Immers: klimaatverandering is ‘bad for business’. Dat de echte Chamber of Commerce nog tijdens je ‘persconferentie’ komt roepen dat je een zwendelaar bent, doet daar niks aan af. Sterker nog: het leidt alleen maar tot meer media-aandacht. En dus meer aandacht voor het probleem.
Audiotour Strijp-S Stories
Samen met mijn collega's van Bureau Boven maakte ik Strijp-S Stories, een audiotour over het voormalige Philipsterrein in Eindhoven, Strijp-S. Een geluidswandeling vol verhalen over het verleden en het heden van het terrein. Over de vrije geesten van het NatLab; papegaaien in tv-studio’s; en de eerste elektronische muziek van Kid Baltan die dance-dj’s van nu nog steeds inspireert, ’slimme’ vloeren en meebewegende lantaarnpalen.
‘Als ze je slaan, sla vooral niet terug’
Vanuit Denemarken is de 27-jarige Maryam Al-Khawaja de spreekbuis voor de Bahreinse mensenrechtenactivisten. Hoewel haar vader in de gevangenis wordt gemarteld, blijft Maryam pleiten voor geweldloos verzet.
Maryam Al-Khawaja was in het ordentelijke Kopenhagen toen ze gebeld werd door de voorzitter van de mensenrechtenorganisatie uit Bahrein. “Ik heb nu zoiets verschrikkelijks gehoord, dit moet je onder de internationale aandacht brengen”, zei hij. Hij vertelde haar over een politieke gevangene die vreselijk was gemarteld, zowel mentaal, fysiek, als seksueel. Toen men probeerde de gevangene te verkrachten, had hij net zo lang met zijn hoofd tegen de muur gebeukt tot hij bewusteloos was geraakt. “En schrijf zijn naam erbij”, vervolgde de man. “Abdulhadi Al-Khawaja.” De gevangene was Maryam’s vader.
Maryam Al-Khawaja was in het ordentelijke Kopenhagen toen ze gebeld werd door de voorzitter van de mensenrechtenorganisatie uit Bahrein. “Ik heb nu zoiets verschrikkelijks gehoord, dit moet je onder de internationale aandacht brengen”, zei hij. Hij vertelde haar over een politieke gevangene die vreselijk was gemarteld, zowel mentaal, fysiek, als seksueel. Toen men probeerde de gevangene te verkrachten, had hij net zo lang met zijn hoofd tegen de muur gebeukt tot hij bewusteloos was geraakt. “En schrijf zijn naam erbij”, vervolgde de man. “Abdulhadi Al-Khawaja.” De gevangene was Maryam’s vader.
Een opstandig kind van 83
Zolang de 83-jarige Egyptische Nawal El Saadawi zich kan heugen, schopt ze overal tegenaan. Tegen de hoofddoek, het geloof, en vrouwenbesnijding, maar ook tegen make-up, het kapitalisme en zelfs tegen de film over haarzelf.
Ondanks haar opvallend witte haren, doet de 83-jarige Nawal El Saadawi misschien nog wel het meest denken aan een opstandig kind. Een kind dat graag heeft dat de dingen gaan zoals zij het wil. Koppig, en vol energie. Ze trekt haar eigen plan, en lijkt zich verder nergens wat van aan te trekken. Zo ontvangt El Saadawi haar gasten in hotelbed, in pyjama. Behoedzaam richt ze de spot van de buigzame halogeen leeslamp naast haar bed precies zo dat ‘ie recht in het gezicht van de interviewer schijnt.
Ondanks haar opvallend witte haren, doet de 83-jarige Nawal El Saadawi misschien nog wel het meest denken aan een opstandig kind. Een kind dat graag heeft dat de dingen gaan zoals zij het wil. Koppig, en vol energie. Ze trekt haar eigen plan, en lijkt zich verder nergens wat van aan te trekken. Zo ontvangt El Saadawi haar gasten in hotelbed, in pyjama. Behoedzaam richt ze de spot van de buigzame halogeen leeslamp naast haar bed precies zo dat ‘ie recht in het gezicht van de interviewer schijnt.
Iedere Wajonger krijgt een Harrie
Wajong Arbeidsgehandicapten met een uitkering moeten vanaf 1 januari aan het werk. Dat is soms wennen. Op een cursus kun je leren hoe je met deze collega's omgaat.
Op Martine Klasens' eerste werkdag als interne relatiemanager bij pensioenuitvoerder PGGM ging collega Monique Rienties (45) naast haar staan. "Wat kun jij vanaf hier allemaal zien?" vroeg ze Klasens. En ook: "Kun je zelf met de roltrap, of moet ik helpen?" Rienties probeerde zich zo goed mogelijk in te leven in haar nieuwe collega.
Op Martine Klasens' eerste werkdag als interne relatiemanager bij pensioenuitvoerder PGGM ging collega Monique Rienties (45) naast haar staan. "Wat kun jij vanaf hier allemaal zien?" vroeg ze Klasens. En ook: "Kun je zelf met de roltrap, of moet ik helpen?" Rienties probeerde zich zo goed mogelijk in te leven in haar nieuwe collega.
Blendle en de lange weg naar ‘wereldheerschappij’
Voor het project nieuwejournalistiek.nl volg ik de journalistieke startup Blendle een aantal jaar. Dit keer schreef ik een verhaal over de uitbreiding naar het buitenland, op weg naar 'wereldheerschappij', zoals de Blendlebazen het zelf graag noemen.
Die donkere willen ze niet
Foute grappen, stomme klusjes en een baas die niets doet // Racisme op het werk komt vaker voor dan je denkt
'Heb nog even gekeken, is niks. Ten eerste een donker gekleurde (neger) en op zijn cv weinig tot geen ervaring met computers enz.' Dat schreef een medewerker van een Arnhemse elektronicawinkel over een sollicitant (23) die per e-mail reageerde op een vacature voor stagiaire. Klein foutje: de medewerker stuurde de mail niet naar zijn baas, maar naar de sollicitant. Het OM maakte vorige week bekend dat het de 29-jarige medewerker vervolgt voor discriminatie vanwege ras.
'Heb nog even gekeken, is niks. Ten eerste een donker gekleurde (neger) en op zijn cv weinig tot geen ervaring met computers enz.' Dat schreef een medewerker van een Arnhemse elektronicawinkel over een sollicitant (23) die per e-mail reageerde op een vacature voor stagiaire. Klein foutje: de medewerker stuurde de mail niet naar zijn baas, maar naar de sollicitant. Het OM maakte vorige week bekend dat het de 29-jarige medewerker vervolgt voor discriminatie vanwege ras.
