Hij noemde haar Poppy

Gepubliceerd in dagblad Trouw, 27 arpil, 2013

Als ze zijn e-mails las, kreeg de dag een gouden randje. Maria (61) had niet verwacht dat de liefde haar nog eens zou vinden. Te mooi om waar te zijn, dacht ze. En dat was het ook.

Wanneer Maria (61) ‘s ochtends aan haar dag begon, wachtte er al een mailtje in haar inbox. “Goodmorning Poppy, I hope you’ll have a wonderful day.” Hij noemde haar Poppy. Omdat ze zo van wilde bloemen houdt, vooral van klaprozen.

Ze chatten soms uren per dag. Ze vertelde hem over de gerechten die ze kookte, de boeken die ze las. Hij vroeg naar haar bedrijfje, ze praatten over films, bespraken wat ze van de paus vonden. “Als één van ons moest gaan, stuurden we elkaar plaatjes van hartjes en rozen, en van die poppetjes die elkaar omhelzen. ‘Ga nu maar’, ‘Ik zal je missen tot ik je weer spreek, lieve Poppy’, zei hij dan. Ik vond het heerlijk. Ik had mijn soulmate gevonden. Alle dagen hadden een gouden randje.”

Sinds haar vriend elf jaar geleden overleed, woont Maria alleen met haar twee katten in een flatje in een voorstad van Den Haag. Ze zit vaak op internet: via een cursus leerde ze dat Facebook voor zzp’ers een goede manier is om te netwerken. Ze heeft bovendien een eigen blog. Sam spreekt haar aan op Facebook. Hij vertelt dat hij op zoek was naar een oude vriend met een naam die op de hare lijkt, en toevallig op haar profiel stuitte. “Hij vond me cute.”

Sams profiel toont een foto van een charmante man in uniform. “Natuurlijk accepteerde ik zijn vriendenverzoek. Wat een leuke man! Nu ik er zo over praat, kan ik de vlinders wéér voelen.”

Sam heet eigenlijk Samuel J. Locklear, opperbevelhebber bij de Amerikaanse marine. Hij zit maanden op een vliegdekschip op de oceaan om op terroristische piraten te jagen, vertelt hij Maria in één van hun eerste chatgesprekken. Ze vindt het erg onwaarschijnlijk. Immers: “Iedereen kan wel zeggen dat hij machtig is en door Obama is geïnaugureerd.” Maar als Maria onderzoek doet met Google, vindt ze tot haar eigen verbazing Wikipediapagina’s, filmpjes en nieuwsartikelen over deze man. Hij staat ook op de websites van de US Navy.
“Dit is bijna te mooi om waar te zijn, dacht ik. Van de andere kant: waarom niet? Via internet is een hoop mogelijk. Bovendien heb ik mijn hele leven opengestaan voor het onverwachte, wat mij bijzondere en mooie ervaringen opleverde.”

Sam stuurt haar gedichten, vertelt over zijn huis in Florida. Zij schrijft over de Nederlandse kou, waar ze helemaal niet tegen kan. Ze fantaseren over hun toekomst: het ene halfjaar in Nederland, dan overwinteren in Florida. “Hij was gescheiden en had vijf kinderen. Ik heb altijd kinderen willen hebben, dus ik vroeg: Mag ik dan ook een beetje van ze houden?”

Sam wil zijn geliefde zien. Zodra hij niet meer op open zee is, kan hij haar laten invliegen. Er is wel toestemming nodig van het Pentagon, hij zal zijn advocaat vragen met Maria contact op te nemen om alles te regelen. Al snel krijgt Maria een mailtje van ene Gary Chin, Sams advocaat. In een formeel bericht vraagt hij om haar naam, adres, telefoonnummer, kopie van haar paspoort. Maria aarzelt. “Ik ben niet gek. Ik kende de verhalen over identiteitsfraude van Nigeriaanse bendes op internet.”

Ze googlet de naam van de advocaat, maar vindt niets. “Toen ging er een alarmbel af. Iedere Amerikaanse advocaat heeft toch een eigen site?” Ze stuurt de advocaat een mailtje waarin ze hem vraagt zich te identificeren. Geen reactie. Ze besluit haar paspoort niet te sturen, met de smoes dat het kopieerapparaat stuk is. Sam reageert begrijpend: ‘Ik zou niet willen dat je dingen doet waar je je niet comfortabel bij voelt, Poppy.’ “Dat was precies het goede antwoord om me op mijn gemak te stellen.”

Maar het wantrouwen blijft. Familieleden en vriendinnen beginnen haar nu ook te waarschuwen. Is het niet raar dat zo’n machtige Amerikaanse man uitgerekend voor haar kiest?

Dan gaat Maria’s kat dood. Maria is ontroostbaar. “Ik moest machteloos toekijken hoe hij steeds magerder werd. Toen een gespecialiseerde dierenarts eindelijk ontdekte wat hij had, was het te laat. Hij stierf tijdens een behandeling. Het was verschrikkelijk. Ik voelde me zo alleen in mijn verdriet.” Ze is even stil. “Maar Sam stuurde een mail, zo ongelofelijk lief. Hij begreep het helemaal. Ja, toen was ik om.”

Op Valentijnsdag krijgt Maria een bos rozen. “Zo groot dat ik hem nauwelijks in mijn armen kon houden. Geurende rozen, alle kleuren van de regenboog. En een enorme fles Spaanse bubbeltjeschampagne. Op het kaartje stond één zin: ‘If loving you is a sin, I remain a sinner.’ Ik was in de zevende hemel.”

Op het kaartje stond ook de naam van een grote bloemenzaak in het Westland, en het ordernummer. “Nu is het simpel, dacht ik. Je hoeft alleen maar de afzender te achterhalen, dan weet je het eindelijk zeker.” Ze bleken afkomstig van de veiling in Aalsmeer, iemand uit Singapore met de naam Robert Dofrio had opdracht gegeven. “Via google vond ik uit dat dat een marine-officier was. Zie je wel!”

De geliefden maken plannen. Binnen drie weken zou Sam klaar zijn met de missie, en haar komen opzoeken. “Ik bekeek mijn stad al door zijn ogen. Ik dacht alsmaar: dit ga ik hem laten zien, hier ga ik hem mee naar toe nemen. Hand in hand zou ik hem mijn leven laten zien.”

Op een dag kondigt Sam aan dat hij Maria iets ‘belangrijks’ moet vragen. “Nou, toen kwam het. Zijn zoon studeerde rechten in Engeland en had geld nodig, omgerekend zo’n 1500 euro. Het was Sam vanaf zee niet gelukt het over te maken. Of ik het kon voorschieten. Sam zou het zo snel mogelijk terugbetalen.”
Dus toch. “Ik raakte overstuur. Zo’n machtige man die geen geld naar zijn zoon kon sturen, dat klopte gewoon niet. Ik zei dat ik het geld niet had – dat wás ook zo.” Sam was gekwetst, hij dacht dat ze hem niet vertrouwde, en herinnerde haar eraan dat viersterrengeneraals heus hun beloften nakwamen. “Hij ging offline zonder nog iets liefs te zeggen. Vreselijk.”

Maria weet nu zeker dat het mis is. “Ik was zo kwaad. Hij was gewoon een oplichter die aan geld wilde komen.” Maar de gevoelens zijn tegenstrijdig. “Als ik onze mails en chatgesprekken weer nalas, dacht ik: dit kán toch niet nep zijn.” Na twee dagen krijgt ze een mailtje. ‘Sorry, Poppy, ik had het je nooit moeten vragen. Kun je het me vergeven?’Als een verslaafde, die tegen beter weten in tóch weer naar de verboden middelen grijpt, doet Maria niets liever.

Maar nog diezelfde dag probeert hij het weer. “Ze hadden een piratenbende in de kraag gegrepen, en goud buitgemaakt. De buit werd onderling verdeeld, een VN-inspecteur zou zijn deel meenemen naar Duitsland. Ik moest het in ontvangst nemen.” Ze lacht schamper. “Zo ongeloofwaardig, dat slaat natuurlijk nergens op.”
Maria belt de Amerikaanse ambassade. “Een lieve vrouw zei me dat ik maar eens op de website scamwatch moest kijken. Ik viel van de ene verbazing in de andere. Duizenden mensen worden op deze manier belazerd. Hele teams van criminelen doen hun best om te zorgen dat de slachtoffers verliefd raken, en vervolgens gaan ze geld vragen.”

Maria huilt. “Elf jaar lang, sinds het overlijden van mijn vriend, ben ik niet meer verliefd geweest. Ik had mijn romantische gevoelens te slapen gelegd. Ik blijf de rest van mijn leven alleen, dacht ik. Maar hij heeft het allemaal weer wakker gemaakt.” Ze zucht hard. “Stom, zo stom. Ik durf het maar aan weinig mensen te vertellen. Ik schaam me zó erg.”

Ze geeft het eerlijk toe: “Ik wilde het ook geloven. Het is zo heerlijk als iemand belangstelling voor je heeft. Zijn rozen heb ik gekoesterd, ik heb genoten van zijn aandacht. Sam vond mij knap, slim, lief, zelfstandig – alles wat ik wilde zijn.”

Om privacyredenen is de naam van Maria gefingeerd.

De opkomst van social media en datingsites hebben van ‘romantic scamming’ een booming business gemaakt, vertelt oprichter van Fraudehelpdesk Fleur van Eck. Aan de hand van onderzoek, meldingen, en cijfers uit het buitenland schat Fraudehelpdesk dat er in Nederland jaarlijks 40.000 mensen slachtoffer worden van ‘romantic scams’, samen goed voor 90 miljoen aan schade. In de ruim twee jaar dat Fraudehelpdesk nu bestaat, meldden zich 320 slachtoffers. 82 van hen hadden daadwerkelijk geld verloren, in totaal bijna 4 miljoen euro.

Veertig procent van de slachtoffers is man, zestig procent vrouw, blijkt uit internationaal onderzoek. De meeste slachtoffers zijn tussen 40 en 70 jaar en zitten in een kwetsbare fase van hun leven, bijvoorbeeld omdat ze hun partner hebben verloren. De slachtoffers komen uit alle lagen van de samenleving. “Er zitten ook hoogopgeleide mensen tussen”, benadrukt Van Eck. “In eigen kleinschalig onderzoek zagen we bijvoorbeeld dat een derde van de slachtoffers maatschappelijk geslaagde vrouwen waren die na een echtscheiding toe waren aan een nieuwe relatie.”